Risico’s

In het algemeen kunnen positieve resultaten bereikt worden door goed geïnformeerde en coöperatieve patiënten. Daarom is de volgende informatie belangrijk voor al diegenen die een orthodontische behandeling overwegen. Terwijl iedereen de voordelen van een gezond gebit en een mooie lach zal herkennen, moet u zich ook de beperkingen en mogelijke risico’s van een orthodontische behandeling realiseren. Deze beperkingen en risico’s zullen slechts zelden groot genoeg zijn om niet tot behandeling over te gaan, maar dienen overwogen te worden in de besluitvorming om een orthodontische behandeling te beginnen. Een behandeling loopt meestal zoals gepland; echter, zoals in alle medische disciplines, kunnen resultaten niet worden gegarandeerd.

 

Voordelen

Orthodontie kan de harmonie tussen het gebit en het gezicht verbeteren en de gezondheid van het gebit gunstig beïnvloeden. Een esthetisch fraai gebit kan het zelfvertrouwen versterken. Orthodontie streeft naar de verbetering van de tandstand zodat de krachten die op het gebit werken goed opgevangen kunnen worden door tanden, kiezen, tandvlees, kaakbot en kaakgewrichten. Een regelmatige tandstand maakt een betere reiniging mogelijk en daardoor wordt de mogelijkheid op tandbederf, tandvleesproblemen en afbraak van steunweefsels van het gebit geringer. Vanwege de individuele verschillen in afwijking en biologische beperkingen, is het mogelijk dat niet alle voordelen voor iedereen in aanmerking komen. De onbekende factor bij iedere orthodontische behandeling is de reactie van de patiënt op de behandeling.

 

Risico’s

Iedere medische en tandheelkundige behandeling kent zijn beperkingen en risico’s, zo ook orthodontie. Gelukkig komen in de orthodontie zelden complicaties voor en mochten zij voorkomen, dan zijn de gevolgen hiervan veelal gering. Desalniettemin moeten deze risico’s overwogen worden voordat men besluit een orthodontische behandeling te beginnen.

De belangrijkste risico’s van een orthodontische behandeling zijn:

1.Cariës, gingivitis en blijvende verkleuringen

Cariës (tandbederf), gingivitis (tandvleesontsteking) en blijvende verkleuringen (ontkalkte plekken) op tanden en kiezen kunnen ontstaan wanneer de patiënt veel suikerhoudende producten eet en/of niet zorgvuldig het gebit poetst. Deze risico’s bestaan ook wanneer er geen orthodontische behandeling plaatsvindt. Het gevaar is echter groter wanneer dit wel het geval is. Tanderosie (het oplossen van tandglazuur of wortelcement) wordt meestal veroorzaakt door zuren afkomstig uit frisdranken en levensmiddelen. Beperk het gebruik van zure producten tijdens de orthodontische behandeling.
Het is belangrijk dat de eigen tandarts tijdens de orthodontische behandeling de gezondheid van het gebit en tandvlees blijft bewaken.
N.B. Wanneer blijkt dat de mondhygiëne na herhaaldelijke instructie onvoldoende blijft, is het noodzakelijk met de behandeling te stoppen en eventueel vaste apparatuur te verwijderen om blijvende schade aan gebitselementen en/of tandvlees te voorkomen.

2. Wortelverkorting

Een orthodontische behandeling kan verkorting van de wortels van de tanden of kiezen tot gevolg hebben. Het is helaas niet precies bekend wat de oorzaak hiervan is en het is meestal ook niet te voorspellen welke patiënten wortelresorptie krijgen. Wortelverkorting stopt na het beëindigen van de behandeling, dus vanaf het moment dat de beugel niet meer op de tanden drukt. Om een idee te krijgen of ernstige verkorting kan optreden, maken we een röntgenfoto na ongeveer een half jaar behandeling met brackets. We kunnen dan een inschatting maken of de behandeling veilig kan worden voortgezet.

3. Geïmpacteerde gebitselementen

Geïmpacteerde gebitselementen zijn elementen die niet normaal kunnen doorbreken..Bij het verplaatsen van geïmpacteerde gebitselementen, voornamelijk hoektanden, kunnen beschadigingen van de wortel van het betreffende element en van nabijgelegen elementen optreden. Ook kunnen er parodontale (tandvleesproblemen) optreden. De behandeltijd die nodig is om zulke elementen te verplaatsen varieert sterk.

4.Gezondheid van het tandvlees en kaakbot

De gezondheid van het tandvlees en kaakbot kan negatief beïnvloed worden door een orthodontische behandeling wanneer er reeds sprake is van een tandvleesontsteking (gingivitis) of ontsteking van het tandondersteunende kaakbot (parodontitis), of een voorstadium hiervan aanwezig is. Ontstekingen van het tandvlees en verlies van het ondersteunende kaakbot kan optreden wanneer er niet dagelijks een goede mondhygiëne met bacteriële plaqueverwijdering plaatsvindt. Bij volwassenen bestaat er een risico van het ontstaan van botafbraak en van het ontstaan van zogenaamde “black triangles” a.g.v. vaste apparatuur.
In een enkel geval kan het voorkomen dat het tandvlees van één of meer tanden na de orthodontische behandeling iets naar beneden is verplaatst, we spreken dan over teruggetrokken tandvlees. Hoe vaak dit een direct gevolg is van de beugel of veroorzaakt wordt door andere factoren die gelijktijdig een rol spelen, is niet bekend.

5. Verschuiven van tanden en kiezen

Tanden en kiezen hebben het gehele leven de neiging te verschuiven . Dit gebeurt ook na een orthodontische behandeling. Het goed dragen van retentieapparatuur (nachtbeugel of spalk) vermindert dit. De positie van tanden of kiezen kan ook veranderen door doorbraak van verstands-kiezen, groei, evenwicht tussen tong en lippen, mondademhaling, het bespelen van een muziekinstrument of bepaalde mondgewoontes.

6. Kaakgewrichtsklachten

Incidenteel kunnen er kaakgewrichtsklachten ontstaan. Deze kunnen zich uiten als pijn (ook hoofd- en oorpijn) of knakkende geluiden. Deze klachten kunnen ook ontstaan zonder orthodontie. Deze problemen dienen aan de orthodontist gemeld te worden.

7. Beschadigde tanden- en kiezen

Een tand/kies kan door een vroeger ongeluk beschadigd zijn of kan een grote vulling hebben waardoor de tandzenuw beschadigd is. In enkele gevallen kan een orthodontische behandeling klachten opleveren bij deze reeds beschadigde tanden/kiezen. Een wortelkanaalbehandeling kan eventueel noodzakelijk zijn.

8. Incidenten

Delen van orthodontische apparatuur kunnen per ongeluk ingeslikt worden of in de luchtpijp terechtkomen. Ook kan vaste of uitneembare apparatuur de slijmvliezen irriteren. Bij breuk, het losraken van apparatuur of trauma van buitenaf kunnen de wangen, lippen, tong of andere gedeelten van het mondslijmvlies beschadigd raken. Normaal gesproken kunnen na het plaatsen of bijstellen van apparatuur de tanden/kiezen enkele dagen gevoelig zijn. Deze periode en mate van gevoeligheid varieert van patiënt tot patiënt.

9. Het gebruik van instrumentarium

Hoewel ongebruikelijk, kan het bij een behandeling waarbij met instrumenten in de mond gewerkt wordt, voorkomen, dat patiënten, zonder opzet van de behandelaar of diens medewerkers, hiervan enig ongemak ondervinden.

10. HeadGear apparatuur

Wanneer niet met de nodige zorgvuldigheid met headgear-apparatuur (buitenbeugel) wordt omgegaan, kan dit tot verwondingen in het gezicht en/of oogletsel resulteren. Patiënten worden gewaarschuwd headgear- apparatuur niet tijdens stoeien of sporten te dragen. Hoewel de headgear- apparatuur met een veiligheidssysteem is uitgerust, blijft voorzichtigheid geboden.

11. Extracties

In bepaalde gevallen zijn in het kader van orthodontische therapie extracties van gebitselementen, chirurgie van harde of weke delen of andersoortige tandheelkundige of chirurgische therapie aangewezen. Bespreekt u de risico’s van deze behandelingen met uw tandarts of kaakchirurg voordat u hiertoe besluit.

12. Afwijkingen

Afwijkingen in de ontwikkeling van gebitselementen of onvoldoende of abnormale groei van de kaken kan het nagestreefde resultaat negatief beïnvloeden. Wanneer er een afwijkende groei tijdens of na de behandeling optreedt, of een gebitselement zich abnormaal ontwikkelt, kan aanvullende latere behandeling of kaakchirurgische correctie noodzakelijk zijn. Groeiveranderingen na beëindiging van orthodontische behandelingen kunnen het behandelresultaat beïnvloeden.
Bij Ankylose kan een tand of kies vergroeid zijn met het kaakbot of tijdens de behandeling hiermee vergroeid raken. Het is niet mogelijk om die tand of kies met een beugel te verplaatsen. Ook kan het gebeuren dat een tand of kies gewoon niet wil doorbreken. Voor deze onvoorziene zaken is meestal geen duidelijke reden aan te geven. Behandeling kan bestaan uit het trekken van de tand, chirurgisch vrij leggen, chirurgisch terugplaatsen of een prothetische vervanging.

13. Overschrijden behandelingsduur

De totale behandelingstijd kan de verwachte behandelingstijd overschrijden. Abnormale groei, slechte coöperatie, slechte mondhygiëne, breuk/losraken van apparatuur en het niet nakomen van afspraken kunnen de behandelingstijd verlengen en het eindresultaat negatief beïnvloeden.

14. Brackets

Bij het gebruik van transparante of tandkleurige brackets is er een grotere kans op breuk van de brackets en tevens een grotere kans op beschadiging van het tandglazuur bij de verwijdering van de brackets.

15. Aanvullende tandheelkundige behandelingen

Aanvullend kan tandheelkundige behandeling noodzakelijk zijn om het meest optimale resultaat te bereiken. Hierbij valt te denken aan composietrestauraties, implantaten, kroon-en brugwerk en parodontale therapie. Uw tandarts kan u over deze behandelingen adviseren.

16. Beschadiging van snijtanden

Soms kunnen de randjes van je snijtanden afbrokkelen als gevolg van bijten op de brackets of andere kleine onderdeeltjes van je beugel. Dit gebeurt zelden bij gezonde voortanden maar het kan gebeuren als er kleine haarscheurtjes in het glazuur aanwezig zijn ten gevolge van een eerdere beschadiging.

17. Allergieën

Allergieën voor bepaalde materialen kunnen bestaan of ontstaan. Een allergie voor nikkel is een van de meest voorkomende vormen van ‘contact-allergie’. Helaas is voor de meest gebruikte producten die nikkel bevatten geen vergelijkbaar goed alternatief voorhanden. In geval van een allergie zullen we zo nodig in overleg met jou op zoek gaan naar alternatieve materialen.

Mogelijke alternatieven.

Voor de grote meerderheid van patiënten is een orthodontische behandeling een vrijwillige keuze. Een alternatief is om voor geen behandeling tekiezen. U kunt er voor kiezen uw huidige tandheelkundige situatie te accepteren zonder orthodontische correctie of verbetering. Alternatieven voor een orthodontische behandeling zijn individueel afhankelijk van de gebitssituatie, onderliggende structuren en van het uiterlijk. Eventuele alternatieven zouden kunnen zijn:

1. Behandeling met of zonder extracties.
2. Orthognatische chirurgie.
3. Mogelijke prothetische oplossingen.
4. Compromis behandelingen.